Huurders die moeilijk rondkomen lopen risico op financiële, sociale en gezondheidsproblemen. Zij hebben geldstress en ervaren minder financieel welzijn. Een uitweg uit die situatie, zoals de lasten verlagen of het inkomen verhogen, is niet altijd haalbaar. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Nibud onder huurders in Amsterdam.
In opdracht van de Federatie Amsterdamse Huurderskoepel (FAH) onderzocht het Nibud hoe huurders hun financiële situatie ervaren. Welke keuzes maakt een huishouden dat een groot deel van het inkomen kwijt is aan de vaste lasten?
Wanneer rondkomen niet vanzelfsprekend is, gaan huurders creatief, en door stress soms irrationeel, met geld om. Ze hebben moeite met het aanspreken en opbouwen van een buffer en vragen niet altijd inkomensondersteunende regelingen aan waar ze recht op hebben. Daarbij geven respondenten aan dat zij noodgedwongen vooral kijken waar zij kunnen schuiven aan de uitgavenkant, maar dat daar de rek wel uit is. Ze lijken weinig perspectief op veranderingen te hebben aan de inkomstenkant.
De creativiteit die nodig is om met een laag inkomen en hoge vaste lasten rond te komen, zien we terug in tal van manieren om te bezuinigen. Huurders zoeken niet snel financiële hulp. Zij willen zo lang mogelijk zelf de eindjes aan elkaar knopen. Als het niet anders kan, kloppen zij eerder bij familie en vrienden aan dan bij de bank. Het is opvallend dat financiële tekorten niet van invloed zijn op de bereidheid om anderen te helpen die het wellicht nog slechter hebben.
Ondersteuning is nodig voor huurders
De meeste financieel kwetsbare huurders hebben (te) weinig bestedingsruimte en daarmee weinig ademruimte om verstandige keuzes te kunnen zien en maken. Om het risico op problemen te verkleinen, moet hun inkomen toenemen of moeten hun vaste lasten (zoals wonen en energie) dalen.
Zij hebben extra ondersteuning nodig om problemen te voorkomen. Financiële ondersteuning kan deze groep helpen, gecombineerd met hulp om regelingen bekend te maken en aan te vragen. Een tijdelijke verlaging van de woonlasten kan voor deze huishoudens ook een uitkomst zijn en ze minder kwetsbaar maken. Woningcorporaties en gemeenten hebben hier een belangrijke rol in.
Achtergronden bij dit rapport
Het onderzoek is uitgevoerd door verdiepende interviews te houden met huurders die voldoen aan een aantal criteria. Hun budgetaandeel huur is hoog, ze hebben moeite met rondkomen en maken zich regelmatig zorgen. Verder huren ze bij diverse Amsterdamse woningcorporaties en is hun huishoudsituatie verschillend ten opzichte van elkaar. Om deze groep te selecteren is onder 200 huurders een korte kwantitatieve vragenlijst uitgezet om te bepalen of ze aan de bovengenoemde criteria voldoen. Hieruit is een groep huurders geselecteerd die we hebben geïnterviewd. Na het 9e interview was sprake van verzadiging, we kregen dezelfde reacties die we eerder hoorden. Het 10e interview diende als bevestigende check. Daarna volgde een groepsgesprek met het grootste deel van de geïnterviewden voor reflectie op de beelden en conclusies uit het de interviews.